เพลงโนเน (เพลงในวงขนมจีน)

เพลงโนเน (เพลงในวงขนมจีน)     
คัดจากเว็บไซต์บ้านขนมจีน

ตำแป้งขนมจีน ของคนมอญสามโคก ปทุมธานี

ขนมจีนเป็นอาหารวัฒนธรรมของคนมอญ ยังเห็นได้จากชุมชนคนรามัญบางแห่งในปัจจุบัน เช่น คนมอญที่อำเภอสามโคก ปทุมธานี ยังคงสืบสานประเพณีทำขนมจีน เมื่อมีโอกาสแสดงวัฒนธรรมอาหารการกิน แบบรามัญให้เป็นที่ปรากฏ สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยก็คือ สำรับขนมจีนน้ำยา และการสาธิตกรรมวิธีทำขนมจีน การร่วมแรงร่วมใจทำขนมจีนเพื่อเลี้ยงในงานบุญแพร่หลายมาก จนเกิดการร้องเพลงพื้นบ้านตอบโต้กัน ระหว่างกลุ่มชายและหญิง ในระหว่างการตำแป้งขนมจีน

ไป “โนเน” ก็คือไปช่วยกันทำขนมจีน เป็นการผ่อนคลายความเมื่อยล้า และสร้างความเพลิดเพลิน จากความเหน็ดเหนื่อยในการตำแป้งขนมจีนนั่นเอง เพลงโนเนสมัยก่อนร้องกันไปตามปฏิภาณกวี เนื้อร้องไม่ตายตัว แต่จะมีสร้อยร้องว่า โนเน ประกอบอยู่ด้วยทุกครั้ง ผู้คนจึงนิยมเรียกการละเล่นชนิดนี้ติดปากว่า “โนเน” ตัวอย่างบางท่อนของเพลงขนมจีน ก็เช่น

ชาย : โนเนเจ้าช่างนาดเลย รักหญิงจะขอพิงพาก ปลากไว้ที่ต้นมะแว้ง ทาบุญด้วยสิ่งใดหนอ จะได้ร่วมหอกับแม่ใส่เสื้อแดง

ลูกคู่ : เอยยอดเจ้าเอย ยายโนเนเอย โนเน โนเน ละโนช้า ไม่รักไม่มา แม่โนเนเอย ชะแม่โนเนเอย

หญิง : โนเนเจ้าช่างนาดเอย รักหญิงจะมาขอพิงพาก ปลากไว้ที่ต้นมะแว้ง พี่จะทำบุญไปเสียจนตาย ก็คงไม่ได้หรอกแม่ใส่เสื้อแดง

ลูกคู่ : เอยยอดเจ้าเอย ยายโนเนเอย โนเน โนเน ละโนช้า ไม่รักไม่มา แม่โนเนเอย ชะแม่โนเนเอย

ไทยเราคงรับขนมจีนมาจากมอญนานแล้ว และนิยมกินกันมาก โดยเฉพาะทำเลี้ยงในงานบุญต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม ร่องรอยที่พอเป็นหลักฐานมีเพียงคลองชื่อ คลองขนมจีน และ คลองน้ำยา ที่อยุธยา ซึ่งแสดงว่าคนไทยน่าจะกินขนมจีน โดยเฉพาะกินขนมจีนน้ำยา อย่างน้อยตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาแล้ว ถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ขนมจีนน้ำยาคงเป็นอาหารในงานบุญที่แพร่หลายขึ้นหน้าขึ้นตาแล้ว ปรากฏหลักฐานเมื่อครั้งทำบุญใหญ่ ฉลองวัดพระศรีรัตนศาสดาราม รัชกาลที่ ๑ ได้ทรงโปรดให้เลิกข้าวทำขนมจีน เลี้ยงพระสงฆ์นับพันรูปถึงวันละเกวียน ผู้ทำน้ำยาถวายพระในงานนี้ก็คือ เจ้าคุณข้างใน ชื่อจริง เจ้าจอมแว่น ฉายาคุณเสือ ฝีมือทำน้ำยาว่าเลิศที่สุดในยุคนั้น

ขนมจีนแพร่ หลายไปทั่วเขตแดนไทย แต่ชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามถิ่นตามภูมิภาค อย่างล้านนา หรือภาคเหนือ เรียก ขนมเส้น ภาคอีสานเรียกเหมือนกับลาวว่า ข้าวปุ้น แต่บางที่เรียกขนมเส้น ภาคกลางเรียก ขนมจีน ภาคใต้เรียก หนมจีน ขนมจีนในพม่าเป็นอิทธิพลมอญตามที่ได้กล่าวไปแล้ว ขนมจีนในเขมรแถบพระตะบองเรียก หนมบะจก แต่ในพนมเปญเรียก หนมจิน ขนมจีนลาว เรียก ข้าวปุ้น เป็นอาหารเส้นที่กินแพร่หลายที่สุด เข้าใจว่าทั้งขนมจีนเขมร และลาวรับมาจากมอญ หรือไม่ก็ไทย ขนมจีน เวียดนาม เรียก บุ๋น แต่ไม่รู้ว่ามาจาก มอญ เขมร ลาว หรือเปล่า