กะเหรี่ยงคอยาว จ.แม่ฮ่องสอน

วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
14/05/2009
ที่มา: 
เว็บไซต์โฟโต้ออนทัวร์ http://www.photoontour.com

กะเหรี่ยงคอยาว จ.แม่ฮ่องสอน (Karen Long Neck)
(บันทึกการเดินทางเมื่อวันที่ 31 ธค.50)


ในบรรดาสถานท่องเที่ยวที่มีชื่อหลายแห่งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ก็คงต้องบอกว่า หมู่บ้านกะเหรี่ยงคอยาว เป็นไฮไลท์สำคัญที่หลายคนบอกว่าต้องไปให้ได้ สำหรับคนไทยอาจเห็นเป็นเรื่องปกติธรรมดา เพราะกะเหรี่ยงก็คือชนเผ่าหนึ่งที่กระจัดกระจายในหลายจังหวัดทางภาคเหนือ ไม่ต่างกับเผ่าอื่นๆ เช่น มูเซอ ม้ง อีก้อ ลีซอ กะเหรี่ยง ขมุ ฯลฯ

แต่กะเหรี่ยงคอยาว เท่าที่ทราบก็มีแต่ที่แม่ฮ่องสอนเพียงแห่งเดียวเท่านั้น ความแปลก และไม่เหมือนใคร จึงกลายเป็น Unseen ของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่ดึงดูดให้รายการสารคดีระดับโลก นำเรื่องราวไปออกอากาศ รวมทั้งยังมีนิตยสารที่มีชื่อเสียงในต่างประเทศ นำภาพ ไปทำเป็นหนังสือมากมาย แต่ในทางตรงกันข้ามก็มีข่าวในเชิงลบว่า กะเหรี่ยงคอยาวได้กลายเป็นธุรกิจเพื่อการท่องเที่ยว ที่ทั้งคนไทย และต่างประเทศพยายามยื้อแย่งกันหาผลประโยชน์

ชาวเขา (ปัจจุบันนิยมใช้คำว่า ชนเผ่า ) ถิ่นกำเนิดมาจากไหนกัน เป็นคำถามที่หลายคนก็คงไม่ทราบกัน รู้แต่ว่ามีหลายเผ่าในประเทศไทย และอาศัยอยู่ตามเขตภาคเหนือเป็นส่วนใหญ่ ในประเทศใกล้เคียงเช่นเวียดนาม พม่า ลาว ก็มีมากไม่แพ้กัน

ตอบแบบฟันธง ก็ต้องบอกว่า ชาวเขา หรือชนเผ่า มีถิ่นกำเนิดดั่งเดิมที่ประเทศจีนครับ หากใครไปเที่ยวประเทศจีนก็อาจได้เห็นชนเผ่ามากมาย จนนับไม่ถ้วน และที่สำคัญแต่ละเผ่าก็เป็นชุมชนกลุ่มใหญ่มาก นับเป็นล้านๆ หรือมากกว่าสิบล้านคน

ประเทศเวียดนาม เราอาจไม่ค่อยเห็นภาพชาวเขาในเวียดนาม แต่เวียดนามตอนเหนือที่อยู่ติดกับมณฑลยูนนานของจีน หรือเมืองซาปา (Sapa) ถ้าจำไม่ผิดได้ยินว่ามีเป็นร้อยๆเผ่า แต่ละเผ่าก็เป็นชุมชนขนาดใหญ่นับแสนๆคน และก็ดำเนินชีวิตแบบดั่งเดิม ส่วนใหญ่มีอาชีพทำนา ทำไร่ โดยเฉพาะไร่ฟักแม้วที่เมืองไทยนิยมทานกันไม่กี่ปีมานี้เอง แต่ที่ดินแดนตอนเหนือของเวียดนาม ปลูกกันมานานแล้ว และราคาถูกกว่าเมืองไทยมาก

สำหรับ ชาวเขารุ่นหนุ่มๆสาวในเมืองซาปา ทีมีการศึกษาดี หรือรู้ภาษาอังกฤษ จะมีอาชีพที่สร้างรายได้ที่งดงาม ได้แก่เป็นไกด์พาเดินป่า จะไปประเภทครึ่งวัน ทั้งวัน หรือ 2 วัน ก็มีบริการ ที่ซาปาเป็นเมืองภูเขาและสวยมาก ทำให้การเดินป่าขึ้นเขา เป็นที่นิยมสำหรับนักท่องเที่ยวชาติยุโรปและอเมริกา ส่วนคนไทยนั้น ส่วนใหญ่ก็มีแต่ชโงกทัวร์ หากจะเที่ยวแบบลุยๆก็ต้องไปกันเอง แล้วไปหาไกด์ที่นั่น

ใครที่สนใจชีวิตความเป็นอยู่ของชนเผ่า อาจไม่ต้องไปไกลถึงจีน เพียงแค่เมืองซาปา ประเทศเวียดนาม ในทริปเดียวกับเที่ยวเมืองฮานอย ก็มีหลายบริษัทที่จัดพาเที่ยว ไปเห็นแล้วก้จะรู้ว่าชาวเขาที่นั่นเป็นชุมชนขนาดใหญ่ ตามท้องถนน ในหมู่บ้าน ในเมือง หรือ ตามตลาดสด จะเห็นชาวเขามากมายหลายเผ่า เป็นภาพที่น่าตื่นตาสำหรับนักท่องเที่ยว

ส่วนชาวเขาทางเอเชีย หากไล่เรียงจากจีนลงมาก็จะมีมากที่ประเทศเวียดนาม พม่า ลาว และไทย นอกนั้นก็เบาบางเต็มที

ต้นกำเนิดชาวเขามาจากจีนแน่นอน และสังเกตให้ดีจะเห็นว่าชาวเขาแต่ละเผ่าจะมีหน้าตาละม้ายคล้ายคนจีนมาก

สำหรับเผ่ากะเหรี่ยง หากแยะแยกลงไปก็จะประกอบได้วยเผาย่อยๆอีกหลายเผ่า เช่นกระเหรี่ยงที่นิยมนำห่วงทองมาร้อยที่คอ หรือกะเหรี่ยงคอยาว บางเผ่าก็นิยมเจาะหูใส่ครื่องประดับ จนหูที่เจาะมีขนาดใหญ่ขึ้นทุกวัน

กะเหรี่ยงในเมืองไทย ถือว่าเป็นชนเผ่าที่มีประชากรมากที่สุด ทั่วประเทศมีราว 2 พันหมู่บ้าน มีจำนวนทั้งสิ้น 4 แสนคน กระจายอยู่นับสิบๆจังหวัด ทั้งภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก ประกอบไปด้วย 4 กลุ่มย่อย ได้แก่

- สะกอ หรือยางขาว เรียกตัวเองว่า ปกฺกะญอ เป็นกลุ่มที่มีประชากรมากที่สุด

- โป เรียกตัวเองว่า โพล่ ส่วนใหญ่อยู่ในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ และลำพูน

- ปะโอ หรือ ตองสู อาศัยอยู่ในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอน

- บะเว หรือ คะยา อาศัยอยู่ในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอน

กระเหรี่ยงในเขตแม่ฮ่องสอน
รู้จักกันในชื่อกะเหรี่ยงคอยาว ส่วนใหญ่อพยพมาจากพม่า จากรัฐ คะยิ่น หรือกะยิ่น (Ka Yin) ที่มีเขตติดต่อกับจังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นการอพยพหนีภัยการตอสู้ของกะเหรี่ยง (ติดอาวุธ) กับทหารรัฐบาลพม่า เมื่อปี พ.ศ.2528 เมื่ออพยพหนีภัยเข้ามาทางการไทยก็จัดหาที่อยู่ให้

สำหรับกะเหรี่ยงทางภาคเหนือและทางตะวันตกของไทยเรียกกะเหรี่ยงว่า " ยาง" เป็น กะเหรี่ยงที่อยู่ในเมืองไทยมานานแล้ว พอๆกับเผ่าอื่นๆ แต่กะเหรี่ยงทางภาคเหนือไม่ได้ใส่ห่วงคอ หรือเจาะใบหู เหมือนกับที่พบเห็นในจังหวัดแม่ฮ่องสอน

ไม่กี่ปีมานี้ เราคงได้ยินข่าวกะเหรี่ยงติดอาวุธ บุกยึดโรงพยายาลราชบุรี และถูกตำรวจไทยสอยเรียบร้อยทั้งหมด นี่ก็เป็นเรื่องราวของกะเหรี่ยงในพม่า ที่ข้ามชายแดนเข้ามาก่อเหตุในประเทศไทย

ประชากรกะเหรี่ยงในพม่ามีมากแค่ไหน...

ทราบแล้วอย่าตกใจ 7 ล้านคน ครับ..เป็นหอกข้างแคร่ที่ทิ่มแทงกับรัฐบาลพม่ามาตลอด และสู้รบกันเป็นประจำ พลัดกันแพ้ พลัดกันชนะ บางครั้งสนามรบก็ลามมาถึงเขตชายแดนไทย เช่นกระสุนปืนใหญ่ตกข้ามมายังฝั่งไทยเป็นต้น

แล้วกะเหรี่ยงในพม่ามีอาชีพอะไร...ตอบ แบบกำปั้นทุบดินก็ต้องบอกว่า ปลูกฝิ่น ขายเฮโรอิน เพราะชาวเขาธรรมดาๆที่มีอาชีพปลูกข้าวทำไร่ จะมีเงินซื้ออาวุธมาสู้รบตบมือกับรัฐบาลพม่า ก็คงไม่ไช่แน่นอน และหากใครเคยได้ยินชื่อนายพลโบเมียะ นักรบ KNU ที่เสียชีวิตไปเมื่อปี 2549 ก็ต้องบอกว่าเป็นคนกะเหรี่ยงที่เรียกตนเองว่า สหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (KNU) เป็นชนกลุ่มน้อยที่พยายามให้รัฐของตนเองเป็นเอกราชจากพม่า

ไม่นานนี้มีข่าวว่ากลุ่ม NGO ในต่างประเทศ กล่าวหาว่าไทยกักขังชาวกะเหรี่ยงเหมือนสัตว์ จนบางประเทศอาสาที่จะให้กะเหรี่ยงอพยพเหล่านี้ไปอยู่ประเทศนั้น ถ้าจำไม่ผิดน่าจะเป็นประเทศนิวซีแลนด์

ความจริงกะเหรี่ยงที่แม่ฮ่องสอน ก็เป็นกลุ่มชนเผ่าที่ไม่ต่างกับเผ่าอื่นๆ แต่บังเอิญ กะเหรี่ยงคอยาว เผ่านี้โดงดังไปทั้งโลก เป็นของแปลกที่รายการโทรทัศน์ และหนังสือสารคดีชั้นนำของโลกมาถ่ายทำเป็นประจำ จนฝรั่งตาน้ำข้าวแตกตื่นกันมาดู ทำให้เป็นจุดขายที่สร้างรายได้ด้านการท่องเที่ยวได้เป็นอันมาก

NGO กล่าวหาว่าเราทารุณหรือไม่ ก็ไม่อาจทราบได้ แต่ข่าวบอกว่านิวซีแลนด์ พลักดันเรื่องนี้เป็นอย่างมาก เพื่อให้กะเหรี่ยงเหล่านี้ขึ้นเครื่องบินไปอยู่ประเทศทางแถบหิมะของตนให้ได้

ดูทะแม่งๆ นะครับ...

เบื้องหลังของประเทศนี้เป็นการเอา NGO มาบังหน้า เพื่อคว้ากระเหรี่ยงคอยาวไปอยู่ประเทศของตนเพื่อโปรโมทการท่องเที่ยวหรือ เปล่า ... จะบอกว่าไม่ไช่ก็ไม่น่าเชื่อนัก เพราะหวังดีถึงขนาดจะให้ไปอยู่เมืองหิมะอันไกลโพ้น ชนิดที่แตกต่างจากวิถีชีวิตปัจจุบันอย่างหน้ามือเป็นหลังมือ มันก็ชวนให้สงสัยอยู่ แบบนี้เป็นการทารุณกรรมหรือเปล่า จะให้กะเหรี่ยงที่กินข้าวเจ้าข้าวเหนียวหันไปกินขนมปังแทน คงสนุกน่าดู

หากเป็นจริง นิวซีแลนด์น่าจะให้คนตกงานจากภาวะเศรษฐกิจโลกในขณะนี้ เอาห่วงมาห้อยคอแบบเดียวกับกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน ก็ทำไม่ยาก ใส่เข้าไปที่คอปีละห่วง สิบปีก็ได้10 ห่วง จากนั้นก็จับมาแต่งตัวเป็นชาวเขา ก็พอที่พาออกงานวัด งานโบสถ์ ที่ไหนก็ได้ จะตั้งชื่อว่าเป็นชาตินิวซีแลนด์เผ่าพันธุ์ดั่งเดิมที่พึ่งค้นพบ ก็ไม่มีใครว่า หรือจะตั้งชื่อว่าเป็นเผ่า ฝรั่งคอยาว ก็เก๋ไปอีกแบบ

มาขึ้ตู่จะเอากระเหรี่ยงคอยาวจากแม่ฮ่องสอนไปแบบนี้ ดูน่าเกลียดออก

ตามข่าวแล้วทางประเทศนั้นเค้าจะเอาเรื่องให้ได้ อ้างว่าเป็นกะเหรี่ยงที่อพยพมาจากพม่า ไม่ไช่เป็นกะเหรี่ยงที่อยู่ในประเทศไทยมาก่อน ไทยจึง ไม่มีสิทธิ์เหนี่ยวรั้ง

” ดังนั้น เพื่อมนุษย์ธรรม จึงขอให้ไทยมอบกะเหรี่ยงคอยาวๆ ให้ไปซะโดยดี..” (อันนี้ผมว่าเองนะครับ)

เรื่องกะเหรี่ยงคอยาว ย้าวยาวนี้ ล่าสุดก็มีข่าวว่า ถูกลักพาตัว

สืบไปสืบมาได้ความว่ามีผู้หวังดี ขอเช่าไปออกงานที่พัทยา ชลบุรี ด้วยค่าตัวสูงลิ่ว ข่าวว่าจ่ายกันเป็นเงินล้าน จนขณะนี้ก็ไม่คืบหน้าว่าเรื่องนี้เป็นอย่างไร และยังไม่มีใครเห็นการโชว์ตัวที่พัทยา

แต่หากใครไปเที่ยวหมู่บ้านกะเหรี่ยงที่แม่ฮ่องสอน และไม่เห็นหน้าค่าตาชาวกะเหรี่ยงที่ผมถ่ายมาเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2551 ตามภาพที่ปรากฏในชุดนี้ ก็แสดงว่า น่าจะไปโชว์ตัว โก่งคอ อยู่ที่พัทยาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

และหากพบเห็นกะเหรี่ยงสาว คนสวย (ที่สุดในชุดนี้) ที่เมืองพัทยา ก็ติดต่อผมโดยด่วน เพราะถือว่า หักหน้า และหักหาญน้ำใจ ที่มาพลัดพรากคนสวยไปจากใจของนักท่องเที่ยว เป็นการทำลายความรู้สึกของประชาชนโดยรวม เพราะกะเหรี่ยงสาวคนนี้ ถือว่าเป็นคนของประชาชน ที่ต้องปกป้อง (อย่างถึงที่สุด..ขอบอก )

มีคนสงสัยว่า กระเหรี่ยงที่สวมห่วง คอจะยืดหรือยาวกว่าปกติหรือไม่ ...

คำตอบว่าคอไม่ได้ยาว หรือจะมีกระดูกข้อต่อเพิ่มขึ้นกว่าเดิมนะครับ เพียงแต่ว่าเมื่อสวมห่วงทองเหลืองไปนานๆ ไหล่ที่รับน้ำหนักจะยุบตัวลงมาบ้าง ก็เท่านั้นเอง

สาวใดที่ตกงานในช่วงเศรษฐกิจผันผวนปั่นป่วนไปโลก จะลองหาห่วงทองเหลืองมาสวมคอ ทาปากแดงๆ แล้วแต่งหน้าแต่งกายเป็นชนเผ่ากะเหรี่ยง หรือเอาแบบประยุกต์นุ่งสั้นๆ หรือนุ่งขาสั่นตามสมัยนิยม แล้วมายืนขายของที่ระลึก ก็รับรองว่าขายดีแน่นอน จะไปขายที่ไหนก็บอกกันหน่อย

จะตามไปถ่ายภาพครับ ..เท่านั้นเองจ้า..

เว็บมาสเตอร์
โฟโต้ออนทัวร์
30 พฤศจิกายน 2551

ภาพ

หมู่บ้านกะเหรี่ยงคอยาว จ.แม่ฮ่องสอน 1

หมู่บ้านกะเหรี่ยงคอยาว จ.แม่ฮ่องสอน 2

หมู่บ้านกะเหรี่ยงคอยาว จ.แม่ฮ่องสอน 3