ชนเผ่าลีซู - ข้อห้ามสำหรับหญิงมีครรภ์

วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
21/12/2007
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์

ชนเผ่าลีซู : ข้อห้ามสำหรับหญิงมีครรภ์

หญิงมีครรภ์ห้ามดูถูกเหยียบหยาม ไม่ว่าผู้เฒ่า ผู้แก่ หรือคนพิการ และบุคคลทั่ว ๆ ไป เพราะการที่เราดูถูกหรือหัวเราะเยาะคนอื่นนั้น อาจทำให้ลูกในท้องนั้นเป็นพิการได้ ลีซูจะสอนลูกหลานทุกคนว่า ห้ามดูถูกหรือหัวเราะเยาะผู้อื่น เพราะจะทำให้กรรมตามสนองเราได้ ไม่ต้องรอชาติหน้า (ลีซูเรียกว่า จุ๊แม)
ข้อห้ามสถานที่ที่ไม่ควรไป

ในขณะหญิงมีครรภ์ภาวะความอ่อนแอทางด้านร่างกายและจิตใจ เป็นการง่ายต่อการถูกรบกวนจากสิ่งเลวร้าย ลีซูเชื่อการว่าหญิงมีครรภ์เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ ดังนั้นหญิงมีครรภ์จึงเป็นหญิงที่ไม่มีความบริสุทธิ์ ทำให้เกิดข้อห้ามไม่ให้เข้าไปใกล้สถานที่ประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ เช่น พิธีป่า (มึ๊กวู กวู) พิธีป่าเป็นที่อยู่อาศัยของเจ้าป่า เจ้าเขา (อิ๊ด่ามา) เมื่อมีการทำพิธีกรรมเกี่ยวกับป่า ห้ามหญิงมีครรภ์ไปร่วมงานเด็ดขาดเพราะว่าเทพหรืออิ๊ด่ามา ไม่ชอบคนมีราศี และไม่ชอบคนที่สุขภาพไม่แข็งแรง ถือว่าหญิงมีครรภ์เป็นผู้อ่อนแอ ถ้าเข้าไปร่วมพิธีกรรมอาจทำให้เทพไม่พอใจ บางรายก็อาจจะตายทั้งแม่ และลูกในท้อง หรืออาจตายเฉพาะแต่ลูกก็ได้ ส่วนในบริเวณอาปาโหม่ฮีตั้งแต่ที่มีรั้วกั้นไว้ ห้ามหญิงเข้าไปไม่ว่าจะเป็นเด็กสาว หรือผู้ใหญ่ และหญิงมีครรภ์ ถือว่าหญิงสาวที่มีประจำเดือนไม่บริสุทธิ์ มีความเชื่อกันว่า อาปาโหม่ชอบแต่ผู้ชายและเป็นที่อาศัยของเทพ    

ส่วนสถานที่ที่ต้มเหล้าข้าวโพด ลีซูมีความเชื่อว่า สถานทีที่ต้มเหล้าเป็นสถานทีที่ศักดิ์สิทธิ์ และมีเทพดูแลการต้มเหล้า ทำให้น้ำเหล้าที่ออกมาดี และออกมาแรง ถ้าหญิงมีครรภ์ไปมันจะทำให้เหล้าออกมาไม่ดีและกลั่นออกมาไม่แรง เพราะว่าหญิงมีครรภ์ไม่บริสุทธิ์ แต่เหล้าที่ออกมาแสดงถึงความบริสุทธิ์ ส่วนสถานที่ที่จัดงานศพ ลีซูเชื่อกันว่าหญิงมีครรภ์ และคนขวัญอ่อนถ้าไปเจอกับสิ่งชั่วร้ายจะทำให้ไม่สบายได้ หมอผีหรือผู้เฒ่าผู้แก่ก็เลยห้ามหญิงมีครรภ์ และคนอ่อนแอเข้าไปร่วมพิธีงานศพ เพราะผู้ตายจะเอาผู้ที่ขวัญอ่อนไปด้วย ถ้าใครขวัญอ่อนแต่เจ้าตัวไม่รู้ตัว หมอผีจะบอกให้ผู้นั้นกลับไป แล้วหมอผีก็จะไล่ผีร้ายโดยหมอผีใช้โหลขั่ว (พืชชนิดหนึ่ง) มาฟาดลงบนโลงศพ เป็นการขู่ผีร้ายไม่ให้เอาวิญญาณผู้อ่อนแอไปด้วย

อาหารและยาของหญิงมีครรภ์
ลีซูเชื่อกันว่า แม่ที่ตั่งครรภ์ต้องหลีกเลี่ยงยาที่มีตัวยาขับเลือด หรืออาหารที่เป็นซากที่มีกลิ่นเหม็น เมื่อมารดาที่มีครรภ์ทานเข้าไปแล้ว เด็กในท้องจะได้รับอาหารจากมารดาทานเข้าไปด้วย ถ้ามารดามีอาการป่วยก็จะทำให้เด็กในท้องป่วยไปด้วย ลีซูเลยพิถีพิถันในเรื่องการทานอาหารของหญิงที่มีครรภ์มาก ผู้รู้จะหมั่นคอยตักเตือนมารดาที่มีครรภ์เสมอๆ เพราะความผิดพลาดบางอย่างที่ไม่มีทางแก้ไขได้ จึงบอกให้ป้องกันไว้ก่อน

อาหารที่ห้ามของหญิงมีครรภ์
1. เผือก มัน อ้อย มีความเชื่อกันว่า จะทำให้เด็กตัวอ้วน มีไขมันมากทำให้คลอดยาก
2. พืชหรือไม้ที่โดนทับหรือโดนทอนไม้เหน็บจนแบน มีความเชื่อว่า จะทำให้คลอดยาก เด็กก็ไม่ยอมออกมาง่าย ๆ
3. ผลไม้ที่มีลักษณะเป็นแฝด เช่น กล้วยที่ติดกัน มีความเชื่อกันว่า เมื่อมารดาทานเข้าไป เด็กที่มาเกิดอาจเป็นคู่แฝดได้
4. เนื้อสัตว์ที่เราไม่ได้ฆ่า เช่น สัตว์ที่ถูกกัดหรือหมูที่เป็นโรคตาย มีความเชื่อกันว่า เมื่อมารดากินเข้าไปแล้ว จะทำให้มารดาและเด็กทารกที่อยู่ในท้องอาจจะชักได้
5. เนื้อหมูแม่พันธุ์ห้ามกินเพราะทำให้เป็นลมบ้าหมูก็ได้

ข้อมูลนี้ได้นำมาจาก ศ.ว.ท./ IMPECT


ข้อมูลจาก http://www.hilltribe.org/thai/lisu/lisu-pregnancytaboos.php