วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
08/01/2008
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์ http://www.hilltribe.org

 ชนเผ่าลีซู : พิธีขอบคุณเทพ 

พิธีเซ่นไหว้เทพ (หงั่วฮาหวู่)
มีขึ้นในวันที่ 5 เดือน “หงั่วฮา” (เดือน 5 ของลีซู) ในวันนี้จะมีการทำพิธีเซ่นไหว้เทพ “อาปาโหม่” และมีการพัฒนาศาลเจ้า ตลอดจนมีการขอศีลขอพรจากเทพอาปาโหม่ เพื่อให้พืชผักเจริญอกงาม เชื่อกันว่าหากเพาะปลูกพืช ผัก ในวันนี้จะทำให้พืชผักเจริญงอกงามมาก แม้แต่การหายาสมุนไพรก็ตาม เชื่อกันว่าในวันนี้ตัวยาจะมีฤทธิ์แรง สามารถรักษาโรคได้ดีกว่าวันอื่น ๆ



พิธีขอบคุณเทพ (ฉวือแป๊ะกั๊วะ)
มีขึ้นในวันที่ 12-14 เดือน 7 “ซยี่ฮา” เป็นพิธีแสดงความขอบคุณเทพเจ้า ที่ช่วยดูแลรักษาพืชพรรณธัญญาหารของชุมชน ให้มีความอุดมสมบูรณ์ เจริญเติบโตจนได้ผลผลิต ในช่วงตลอดปีที่ผ่านมา พิธีกรรมจะไม่เหมือนกัน เพราะว่าแต่ละตระกูลจะมีรายละเอียดของการประกอบพิธีกรรมที่ไม่เหมือนกัน โดยรวม ๆ แล้วในวันแรกจะมีการนำผลผลิต พืชผลต่าง ๆ เช่น กล้วย แตงกวา ข้าวโพด อ้อย และดอกไม้ต่าง ๆ มาประดับประดาบนหิ้งบูชาบรรพบุรุษ และทำพิธีสวดบทสักการะแก่เทพต่าง ๆ ซึ่งในเทศกาลนี้ทุกบ้าน จะต้องทำความสะอาดบ้าน และร่างกายของตัวเอง เพื่อเป็นสิริมงคลกับบ้าน และตนเอง ไม่มีการไปทำงานหรือทำธุระนอกบ้าน หากไม่จำเป็น จากนั้นในวันที่ 3 จึงนำพืชผล และดอกไม้ต่าง ๆ ออกจากหิ้งบูชา ตอนเย็นเปลี่ยนน้ำและจุดธูป อันเป็นว่าจบพิธี    

ซ่อมแซมศาลเจ้า (เฮ้อยี่ปา)
จะจัดขึ้นในวันที่ 7 ของเดือน “เฮ้อยีปา” (เดือน 2 ของลีซุ) พิธีจัดขึ้นที่ศาลเจ้า “อาปาโหม่" โดยมีการทำพิธีเซ่นไหว้ “อาปาโหม่" และพัฒนาศาลเจ้า เมื่อเสร็จแล้วมีการกินข้าวร่วมกัน ร้องเพลงและเต้นรำตลอดจน มีการเสวนาแลกเปลี่ยนต่าง ๆ กัน ซึ่งผู้เข้าร่วมพิธีนี้จะมีแต่ผู้ชายเท่านั้น เพราะถือว่า “เฮ้อยีปา” เป็นการเฉลิมฉลองปีใหม่ของผู้ชาย มีเรื่องเล่ากันว่าในอดีตช่วงที่มีเทศกาลปีใหม่นั้น ผู้ชายทั้งหลายต้องออกไปสู้รบกัน เหลือแต่ผู้หญิงที่อยู่ร่วมพิธีในวันปีใหม่ ดังนั้นหลังปีใหม่ 1 เดือน พวกผู้ชายได้กลับมา และได้จัดงานปีใหม่อีกครั้งหนึ่งเป็นการทดแทน

พระประจำหมู่บ้าน (หมื่อหมื้อผะ)
หมื่อหมื้อผะเป็นหัวหน้าหมู่บ้าน จะเป็นผู้ดูแลศาลเจ้า "อาปาโหม่" และเป็นผู้นำในการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ของลีซู ตลอดจนเมื่อถึงวันสำคัญต่าง ๆ หมื่อหมื้อผะก็จะไปรับการปรึกษาจากบรรดาผู้สูงอายุในหมู่บ้าน สำหรับหน้าที่ของหมื่อหมื้อผะ คือทุก ๆ 15 วัน ในขึ้น 15 ค่ำ หรือ แรม 15 ค่ำ เป็นวันศีลหรือวันหยุดงานของลีซู หมื่อหมื้อผะจะต้องไปทำความสะอาดปัดกวาดเช็ดถี่หิ้งที่อาปาโหม่ และจุดธูป เปลี่ยนน้ำ แล้วก็บอกกล่าวให้อาปาโหม่รับรู้ว่าวันนี้เป็นวันศีล ขอให้อาปาโหม่ช่วยเมตตาดูแลคุ้มครองบรรดาลูกหลาน และสัตว์เลี้ยงทั้งหลายในหมู่บ้านเถอะ