นิทานล้านนา เรื่อง ควายลุงคำ

นิทานล้านนา เรื่อง ควายลุงคำ
 

ลุงคำอยู่บ้านนอก ไม่เคยไปติดต่อธุระการงานกับทางอำเภอเลย ดังนั้นเรื่องราวหรือวิธีปฏิบัติที่ทางอำเภอได้กระทำไปอย่างไรแกจึงไม่เข้า ใจ แต่แก่เป็นคนที่สนใจ เอาใจใส่สอบถามเขาอยู่เสมอ

ครั้งหนึ่ง ลุงคำมีกิจธุระจะเป็นต้องไปติดต่อกับทางอำเภอ เนื่องจากแกมีควายสองตัว เมื่อควายโตแล้วจะต้องนำไปทำตั๋วพิมพ์รูปพรรณ เพื่อแสดงกรรมสิทธิ์เป็นเจ้าของ

แกตื่นแต่เช้า ห่อข้าวและจูงควายทั้งสองไปยังที่ทำการอำเภอ เพราะกรนำควายไปแต่เช้าความไม่เหนื่อย ควายทั้งคู่นี้ ตัวหนึ่งเขาบี้ ( คือเขาเกกเกตกลงข้างล่าง ) เป็นตัวผู้ อีกตัวหนึ่งเป็นตัวเมีย เขากิ ( เขาสั้นไม่โง้ง )

เมื่อถึงเวลา เจ้าหน้าที่ทางอำเภอก็มาตรวจขวัญและกรอกลงในแบบพิมพ์ เสร็จแล้วจึงมอบตัวพิมพ์รูปพรรณนั้นให้แก่ลุงคำไป ลุงคำรับตั๋วพิมพ์มายืนอ่านดูหลายเที่ยว

ป้ามาเมียลุงคำยืนดูอยู่จึงขอดูตั๋วพิมพ์นั้นบ้าง พอดูรูปในตั๋วพิมพ์กับดูควายของแกแล้ว ป้ามาร้องออกมาดัง ๆ ว่า

‘' ป้อละอ่อนเหย มันท่าจะบ่าใจ้ควายเฮาเหียแล้ว '' ( พ่ออีหนู มันคงจะไม่ใช่ควายของเราเสียแล้ว )

ลุงคำสงสัยรีบถามออกไปว่า ‘' มันเป๋นจะใดแม่ละอ่อน ” ( มันเป็นอย่างไรรึแม่อีหนู )

ลุงคำสงสัยรีบถามออกไปว่า ‘' มันเป๋นจะใดแม่ละอ่อน '' ( มันเป็นอย่างไรรึแม่อีหนู )

ป้ามา รีบบอก ‘' ควายเฮาเขาบี้กับเขากิลู่ ควายในฮูปเขาว้องตึงมวน '' ( ควายของเราเขาเกกกับเขาสั้นนี่ ดูควายในรูปซิ เขาโง้งทั้งสองตัว )

ลุงคำ พิจารณาดูรีบตอบว่า ‘' เอ่อ แต้ ๆ ข้าจะไปหาเสมียนก่อน ‘' ( เออ จริง ๆ ซิ ฉันจะต้องไปถามเจ้าหน้าที่ก่อน แกรีบเดินไปหาเจ้าหน้าที่ทันที

พอไปถึงแกรีบบอกพนักงานตั๋วพิมพ์รูปพรรณ ครั้นจะออกเป็นภาษาพื้นเมืองก็เกรงว่าเสมียนจะไม่เข้าใจ จึงพูดภาษากลางว่า

‘' คุณ คุณ ซวาย ( ควาย ) ของผมเขาบี้กะเขากิ แต่นี่มันเขาว้องนี่ครับ ''

เสมียนเมื่อได้ยินาคำตอบบอกดังนั้น จึงค่อย ๆ กระซิบว่า ‘' ลุง เบา ๆ หน่อยอย่าพูดดัง คนอื่นจะได้ยิน ‘'

ลุงคำคิดว่าตนได้ทีจึงตอบดัง ๆ ว่า

‘' จะเบาจะใด ควายเขากิเป็นเขาว้อง มันตึงเบาบ่าได้ มันบ่าใจ่ลู่ ‘' ( จะให้พูดเบา ๆได้ อย่างไรควายเขาสั้นมาทำตั๋วเป็นเขาโง้งนี่ ไม่ย่อมละเพราะมันไม่ใช่นี่ )

ข้อคิดที่ได้จากนิทานเรื่องนี้

จากเนื้อเรื่อง เป็นเรื่องที่เล่าสู่กันฟังเพื่อให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน

คติ

‘' หลวกชื่อใบ้ชี่ ‘'
( เล่าโดย นายเสา เขียวมั่ง อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ .)