วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
06/11/2008
ที่มา: 
เว็บไซต์ล้านนาคดี http://lanna.mju.ac.th/ "ทุกภาพ ทุกตัวอักษร มอบเป็นวิทยาทานแด่ทุกท่าน"

เอกลักษณ์ล้านนา เรื่อง สองสัตว์

ในกาลก่อน มีสัตว์สองตัวเป็นเพื่อนกัน เวลาไปหากินหรือไปในที่ใด ๆ มักจะไปด้วยกันเสมอสัตว์คู่นี้ได้แก่ บ้วน ( นาก ) กับกระต่าย มันหากินอยู่ตามริมฝั่งน้ำปิงเป็นประจำ

อยู่มาวันหนึ่ง นากออกไปหากิน มองเห็นช่องว่างคิดว่าเป็นทางน้ำจึงว่ายเข้าไป พอเข้าไปแล้วปรากฏว่าไปชนสายใยประตูกะต้ำ (เครื่องดักจับปลาชนิดหนึ่งที่ทำไว้ตามข้างตลิ่ง หันหน้าล่องใต้พอปลาตัวโตเข้าไป เมื่อชนสายใยสลักจะหยุดประตูจะเลื่อนตากลงมาปิดไว้ทันทีทำให้ปลาออกไม่ได้)

นากพยายามหาทางออก แต่ทำอย่างไรก็ออกไม่ได้ มันร้องขอให้กระต่ายช่วย กระต่ายลงมาดูเห็นกะต้ำแน่นหนาเกินกว่ากำลังน้อย ๆ ของตนจะรื้อหรือทำลายได้

ขณะนั้นพอดีนายพรานผู้วางกะต้ำของตนถูก จึงตรงเข้าไปดูเห็นนากติดอยู่ก็ดีใจ ส่วนกระต่ายเห็นคนเดินมาจึงหลบซ่อนตัวนิ่งอยู่ข้าง ๆ กอหญ้า

นากพอเห็นนายพรานเปิดประตูกะต้ำออก มันแกล้งทำเป็นตาย กลั้นลมหายใจ เบ่งท้องให้พองคล้ายกับตายมานานแล้ว

เมื่อกระต่ายแลเห็นนายพรานจับเพื่อนของตนขึ้นมาเช่นนั้น กระต่ายจึงกระโดดออกมา และดิ้นรนกระเสือกกระสนคล้ายกับถูกตีหรือถูกยิง แล้วนอนนิ่งบนหาดทรายห่างจากกะต้ำไม่ไกลนัก

นายพรานมองเห็นกระต่ายมานอนดิ้นตาย ดีใจ รีบขึ้นจากน้ำ วางนากลงกับพื้น วิ่งตรงเข้าไปเพื่อจะจับกระต่ายอีกตัว นากพอเป็นอิสระจึงกระโดดลงน้ำหนีไป

กระต่ายเห็นเพื่อนของตนหนีลงน้ำไปได้รีบลุกขึ้นกระโดดวิ่งหายเข้าป่าไป ตกลงนายพรานไม่ได้สัตว์อะไรเลยแม้แต่ตัวเดียว

กะต้ำเป็นเครื่องจับปลาโดยกั้นเป็นคอก มีประตูสำหรับปลาว่ายเข้าไป เมื่อปลาชนสายใยประตูจะปิดลง

นากเป็นสัตว์สี่เท้าชนิดหนึ่ง อาศัยอยู่ด้วยกันเป็นฝูง ๆ เที่ยวหากินปลาในน้ำ

จากเนื้อเรื่องเป็นที่เล่าสู่กันฟังเพื่อให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน

( เล่าโดย นายคำรณ เดชประยุทธ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ )