ชนเผ่ากะเหรี่ยง - ของใช้ในชีวิตประจำวัน

ชนเผ่ากระเหรี่ยง :ของใช้ในชีวิตประจำวัน

กะเหรี่ยง มีอุปกรณ์เครื่องมือทำมาหากิน ที่ทำขึ้นเองมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ มีการคิดค้น และทำขึ้นมาจากวัสดุธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็น ช้อน ครกกระเดื่อง ไม้กวนข้าว ซึ่งสิ่งเหล่านี้ล้วนแล้วมาจากภูมิปัญญาของชาวกะเหรี่ยง ซึ่งนับได้ว่าเป็นความกลมกลืนกับธรรมชาติได้อย่างยิ่งนัก แต่ในสมัยนี้นับวันสิ่งของเหล่านี้ ก็เริ่มหายากขึ้นทุกที เนื่องจากปัจจุบันความทันสมัยเริ่มมาเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม คนเราก็เริ่มแสวงหาแต่สิ่งใหม่ของใช้ใหม่ๆ จนแทบจะไม่รู้จักของใช้ในอดีตเลยก็ว่าได้

"โช่โต่" หรือครกกระเดื่อง
:เป็นเครื่องใช้ชนิดหนึ่งที่ชาวกะเรี่ยงทำขึ้นมาจากท่อนไม้ หรือถ้าจะให้ดีต้องทำจากต้นสัก เพราะจะมีความคงทนมากกว่าต้นไม้อื่น วิธีทำคือ นำท่อนไม้มาเจาะให้เป็นรู โดยใช้ขวานตอกกับเหล็กที่ใช้กับงานนี้โดยเฉพาะ เจาะจนเป็นรูใหญ่วงกลมพอที่จะนำสิ่งของลงไปได้" "โช่โต่" ใช้สำหรับการตำ"ข้าวปุ๊ก" หรือตำข้าวเปลือก

" ก่อ แหล่" หรือกะโด๊ง
ใช้ในเวลาที่จะนำข้าวไปหุง โดยตักข้าวสารเทลงในนี้ก่อนที่จะนำไปหุง เพื่อที่จะนำเอาสิ่งรกปรก เศษไม้ หรือมอนข้าวออกก่อน วิธีการทำตัดไม้ไผ่นำมาผ่าแล้วปอกให้บางแล้วนำมาจับสานให้เข้าดังในรูป

"เม เดอ" กล่องข้าวเหนียว
ใช้สำหรับบรรจุข้าวเหนียว ทำมาจากไม้ไผ่จับสานให้เข้ากัน เก็บความร้อนได้ดีข้างในจะมีผ้าขาวบางรองกันความชื้นอยู่ พกพาง่ายสะดวก มีลักษณะเหมือนกระติกข้าวของชาวอีสาน
"ต่า คา" หรือ กระจาด เอาไว้เก็บของใช้ประเภท ด้าย หรือของใช้พวกครัวเรือนเช่น จำพวกกระเทียม หอม พริก ผลไม้ต่างๆ สามารถใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง ทำมาจากไม้ไผ่จับสานเช่นเดียวกันกับกระติกข้าว

"โช่โต่" หรือ ครก
โช่โต่ ใช้สำหรับตำเครื่องปรุงเวลาทำอาหาร ซึ่งทำมาจากไม้เจาะให้เป็นวงกลม ส่วนด้ามที่เรียกสากจะทำจาก ไม้เช่นเดียวกัน แต่ต้องเป็นช่างฝีมือของหมู่บ้านถึงจะทำได้ เพราะต้องใช้ฝีมือและเวลาในการทำ มีลักษณะเหมือนครกทั่วไปที่ใช้ในปัจจุบัน

"ต่า คา" หรือ กระจาด
เอาไว้เก็บของใช้ประเภท ด้าย หรือของใช้พวกครัวเรือนเช่น จำพวกกระเทียม หอม พริก ผลไม้ต่างๆ สามารถใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง ทำมาจากไม้ไผ่จับสานเช่นเดียวกันกับกระติกข้าว

"น่อ เบลอะ" หรือ กระบวย
กระบวย ทำมาจากกะลามะพร้าว ด้ามจะทำด้วยไม้ บางคนอาจจะมีลายที่แกะสลักเป็นลายศิลปะของกะเหรี่ยง ใช้ตักนํ้าดื่ม

"ปอ เฮอ" หรือ ไห นึ่งข้าวเหนียว
ทำมาจากท่อนไม้ นำมาเจาะให้เป็นรูใช้มีดแต่งให้เป็นรูปร่างลักษณะดังรูปภาพ เอาไว้สำหรับนึ่งข้าวเหนียวหรือนึ่งขนม เช่น นึ่งขนมกล้วย หรือ ฟักทองนึ่งของกะเหรี่ยง เป็นต้น

"ทีเดอ" หรือ นํ้าเต้า
เป็นอุปกรณ์เก็บนํ้าชนิดหนึ่ง ที่ใช้ในการบรรจุนํ้าในเวลาเดินทางไปไร่ไปสวน สะดวกในการพกพา ทำขึ้นมาจากลูกนํ้าเต้า คือนำมาเจาะรูเอาเมล็ดข้างในออกก็บรรจุนํ้าได้ทันที

"ก่อแข่" หรือ ไม้แบกข้าว
เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการแบกข้าว และสะดวกในการแบก ทำขึ้นมาจากไม้หวาย และใช้เชือกเป็นส่วนประกอบ เป็นอุปกรณ์ดั้งเดิมของชนเผ่ากะเหรี่ยง แต่ในปัจจุบันแทบจะไม่หลงเหลืออยู่เลย

"เม่ ชิ เคาะ" หรือ ตะค้อง
เป็นอุปกรณ์ที่ทำมาจากไม้ไผ่จับสาน เวลาที่ออกไปหาปลาจะใช้มัดติดกับลำตัวเมื่อจับปลาได้จะเก็บไว้ในอุปกรณ์ชนิดนี้

"กื๊อ"หรือ กระบุง
ทำมาจากไม้ไผ่ที่มีความแข็งแรงและหนา จับสานแบบละเอียดมีความคงทนสามารถใช้ได้นาน สมัยก่อนใช้เก็บเสื้อผ้า หรือเก็บเมล็ดข้าว,ข้าวโพด เพราะมีความถี่ไม่รั่วสามารถเก็บวัสดุต่างๆได้อีกหลายชนิด และเวลาไปไร่ไปสวนจะใช้แบกของพวกผักกลับบ้านหรืออาจจะเรียกได้ว่าเอนก ประสงค์เลยก็ว่าได้

"น่อโดค่าว" หรือ ไม้กวนข้าว
ทำมาจากไม้ทั่วไป มีลักษณะโก้งและแบน ใช้สำหรับกวนข้าว ซึ่งปัจจุบันเริ่มเปลี่ยนมาใช้ช้อนหรือทัพพีเป็นส่วนใหญ่

"คู" หรือ เขียง
อุปกรณ์นี้ทำมาจากท่อนไม้ เหมือนเขียงทั่วไป ใช้สับเนื้อหรือผักเพื่อประกอบอาหาร

"กว๊ะ" หรือ ขวาน
เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญชนิดหนึ่ง ที่ทำมาจากเหล็กที่ตีให้เป็นรูปร่างของขวาน มีด้ามเป็นไม้ ซึ่งสามารถใช้งานได้หลายรูปแบบไม่ว่าจะผ่าฟืน,สับไม้ไผ่ ตัดไม้ทำบ้านเรือน

"แคาะ" หรือ มีด
เป็นอุปกรณ์ที่จำเป็นต่อการดำรงค์ชีวิตประจำวัน จะเริ่มตั้งแต่การทำอาหาร การสร้างบ้านเรือน การฟันไร่ก็จำเป็นต้องใช้มีด สมัยก่อนมีการตีมีดขึ้นเอง โดยช่างฝีมือในหมู่บ้าน แต่ในปัจจุบันสามารถหาซื้อได้ทั่วไปในท้องตลาด

นี่เป็นแค่ส่วนหนึ่งที่นำมาเสนอ อยากเห็นของจริงและส่วนอื่นๆที่มากกว่านี้ก็สามารถเข้ามาชมได้ที่หมู่บ้านของชาวกะเหรี่ยง