การละเล่นพื้นบ้านภาคกลาง - เท่งตุ๊ก

เท่งตุ๊ก

ภาค     ภาคกลาง
จังหวัด  จันทบุรี

ชาวบ้านบางกลุ่มอาจจะเรียกว่า "เท่งกรุ๊ก" ตามเสียงกลองที่ให้จังหวะของการแสดงนี้เป็นการแสดงละครศิลปพื้นบ้านทางแถบ ตำบลบางกะไชย อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี มีลักษณะการเล่นเหมือนละครชาตรีของไทย หรือผสมระหว่างโนราปักษ์ใต้กับลิเก

• อุปกรณ์และวิธีการเล่น

ดนตรีประกอบการเล่น มีดังนี้
๑. โทน ๒ ใบ
๒. กลองตุ๊ก (กลองชาตรี) ๑ ใบ
๓. เครื่องประกอบจังหวะฉาบและฉิ่ง

• การแต่งกาย

ตัวละครเท่งตุ๊กสวมเสื้อแขนสั้นมีอินทรธนูบนบ่า สวมถุงเท้าขาวคล้ายลิเก และสวมมงกุฎแทนชฎา
ตัวพระนุ่งโจงหางหงส์ สวมเสื้อมีอินทรธนูทับทรวงและสวมมงกุฎ ตัวนางนุ่งผ้ายกจีบ หน้านาง ผ้าห่มนาง ใส่กระบังหน้าและสวมมงกุฎ

• การแสดงละครเท่งตุ๊ก

ก่อนแสดงจะต้องมีการบูชาครูเพื่อเป็นสิริมงคลก่อนแล้วมีการโหมโรง โดยตัวพระจะออกมารำซัดแล้วจึงเริ่มแสดง เรื่องที่แสดงแต่เดิมจะมีเฉพาะนิยายพื้นบ้าน อย่างเรื่องสังข์ทองพระรถเมรี ไกรทอง เป็นต้น ต่อมาชั้นหลังเปลี่ยนเป็นเรื่องราวอิงชีวิตประจำวันเกี่ยวกับการอิจฉาริษยา เวลาแสดงละครทุกตัวจะต้องร้องเอง การแสดงจะเรียกเสียงหัวเราะได้จากตัวตลก และเร้าอารมณ์เคียดแค้นด้วยนางกะแหร่งหรือตัวริษยา

• โอกาสหรือเวลาที่เล่น

๑. งานทิ้งกระจาดตามศาลเจ้าและศาลหลักเมือง ซึ่งเป็นงานประจำปี
๒. งานแก้บนตามวาระและโอกาสของผู้ว่าจ้าง
๓. งานอื่นๆ เช่น ขึ้นบ้านใหม่ งานเทศกาลต่างๆ ตามวาระและโอกาสของผู้ว่าจ้างและเทศบาลนั้น

• คุณค่า/แนวคิด/สาระ

การละเล่น "เท่งตุ๊ก" นี้ เป็นการละเล่นที่นิยมเล่นในงานเทศกาลประเพณีต่างๆ เพื่อความสนุกสนาน มีการพัฒนาการเล่นตามสภาพที่ควรจะเป็นแต่ยังรักษาประเพณีการบูชาครูไว้ การแสดงที่ได้มีการผสมผสานทั้งของปักษ์ใต้และละครชาตรี ดังคำกล่าวต่อไปนี้
อันเท่งตุ๊ก เท่งกรุ๊ก สนุกนัก
เจ้าภาพมักหามาเล่นเป็นสุขศรี
คณะแสดงอยู่แหลมสิงห์จันทบุรี
หาได้ที่บ้านชำห้านบางกะไชย
มีตัวพระตัวนางข้างตัวเอก
มีตัวโกง เกกมะเหรกน่าหมั่นไส้
มีตัวตลก ตัวเจ้าตัวคนใช้
เล่นที่ไหนคนนิยมชมชอบนัก
แต่ท่ารำเยื้องย้ายคล้ายปักษ์ใต้
มองไกลๆ เหมือนโนราท่าประจักษ์
ส่วนบทร้องเจรจาน่าฟังนัก
ใช้สัมผัสท้ายวรรคเป็นหลักชัย
…………สวัสดีเท่งตุ๊ก………….