พิธีกรรมภาคเหนือ - พิธีบวชต้นไม้

พิธีบวชต้นไม้

ภาค     ภาคเหนือ
จังหวัด  พะเยา

ช่วงเวลา ทำได้ตลอดปี แต่มักจะทำพิธีในช่วงฤดูแล้ง

• ความสำคัญ

๑. เป็นการยับยั้งการทำลายธรรมชาติและช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
๒. เป็นการรักษาป่าไม้ที่เป็นต้นน้ำลำธารให้อุดมสมบูรณ์
๓. สร้างความสำนึกให้แก่ชุมชนในการดูแลรักษาสภาพธรรมชาติ

• พิธีกรรม

๑. สำรวจต้นไม้ที่มีขนาดใหญ่และเกรงว่าน่าจะถูกลักลอบตัด
๒. เชิญชวนชาวบ้านให้ร่วมมือกันจัดเตรียมเครื่องเซ่นสังเวยเจ้าป่าเจ้าเขาซึ่ง มีข้าวเหนียวสุก ๑ ปั้นกล้วยสุก ๑ ลูก และหมากคำ พลูใบ
๓. เตรียมเครื่องบวช มีผ้าเหลืองตามจำนวนต้นไม้ ด้ายสายสิญจน์ บาตรน้ำมนต์ น้ำขมิ้นส้มป่อย จัดสร้างศาลเพียงตา สำหรับอัญเชิญรุกขเทวดามาอาศัยเฝ้าต้นไม้
๔. เมื่อถึงวันกระทำพิธี (ซึ่งกำหนดแล้วแก่ความเหมาะสม) ก็โยงด้ายสายสิญจน์ไปตามป่าและต้นไม้วกกลับมายังสถานที่ประกอบพิธี
๕. พิธีกรรมจะเริ่มจากปู่อาจารย์ที่เป็นหมอเวทมนต์ ทำพิธีเซ่นสังเวย เช่น เทพารักษ์ ผีป่า ผีเขา ให้รับรู้และให้มาอยู่ในป่าไม้ ดูแลต้นไม้หากมีผู้ใดมาตัดไม้ ทำลายป่า ขอให้ผู้นั้นมีอันเป็นไปต่าง ๆ จากนั้นก็บอกแม่ธรณีโดยใช้หมากพลูตามประเพณี เมื่อเสร็จพิธีเซ่นสังเวยแล้ว ก็เป็นพิธีสงฆ์ เริ่มจากไหว้พระสมาทานศีลอาราธนาพระปริด พระสงฆ์เจิมพระพุทธมนต์ เสร็จแล้วพระสงฆ์จะห่มผ้าเหลืองให้ต้นไม้ พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา จากนั้นประพรมน้ำพระพุทธมนต์ตามต้นไม้ที่บวชไว้ เป็นเสร็จพิธี