พิธีกรรมภาคกลาง - เซ่นผีแต่งงาน

เซ่นผีแต่งงาน

ภาค     ภาคกลาง
จังหวัด  ตราด
ช่วงเวลา ตลอดปี คือวันที่คู่บ่าวสาวได้ให้ผู้รู้ตรวจดู วันเวลาที่เชื่อว่าเป็นวันดี

• ความสำคัญ

เป็นลำดับขั้นตอนพิธีการแต่งงานแบบไทย(ท้องถิ่น) นับเป็นความงดงามทางวัฒนธรรม เป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่าง ๒ ตระกูล และเพื่อเป็นการบอกกล่าวให้ญาติทั้งสองฝ่ายได้รับรู้ว่าลูกหลานตัดสินใจ พร้อมที่จะใช้ชีวิตร่วมกัน

• พิธีกรรมปฏิบัติ

พิธีกรรมปฏิบัตินี้ฝ่ายหญิงจะเป็นผู้จัดการทั้งหมด โดยมอบให้พี่สาวคนแรกของตระกูลฝ่ายหญิง ซึ่งถือว่าเป็นผู้รู้จักบรรพบุรุษมากกว่าทุกคน และเป็นที่เคารพของน้อง ๆ ในตระกูลฝ่ายหญิงเป็นผู้บอกผี ซึ่งจะต้องเตรียมเครื่องเซ่น มีรายละเอียด ดังนี้
ขัน ๑ ใบ ผ้าขาว ๑ ผืน เทียน ๑ คู่ เหล้า ๑ ขวด มะพร้าว ๒ ผล กล้วย ๒ หวี ใบตอง ๓ ทาง สำหรับรองเครื่องเซ่นผี ขนมเปียก ข้าวเหนียวกวน พิมพ์ข้าวตอก ขนมทอด เต้าเรี่ยว ขนมที่ใช้ในขบวนขันหมากทุกชนิด หมากพลู ๔ คำ น้ำชา ๔ ถ้วย ขนมจีนแกงไก่ ๔ ถ้วย เงิน ๔ บาท เครื่องขันหมากเอก แบ่งทุกอย่างพอประมาณ นำมาวางรวมกันแยกเป็น ๔ กอง
ก่อนเซ่นผีต้องดำเนินขั้นตอนพิธี ดังนี้

๑. ผู้บอกผีจะเป็นผู้จัดแบ่งขนมของไหว้ที่กล่าวข้างต้นเพื่อทำพิธีบอกผีก่อนรับ ขันหมากขึ้นบ้านเพื่อเชิญบรรพบุรุษทุกท่านมาร่วมรับรู้และรับขนมแต่งงาน ซึ่งเป็นของไหว้ที่แสดงความเคารพต่อบรรพบุรุษ
๒. นำคู่บ่าวสาวเข้าสู่ห้องหรือสถานที่ที่จัดเตรียมของเซ่นไหว้ ทำพิธีไหว้เทวดาก่อนโดยหันหน้าออกไปทางของเซ่นไหว้ซึ่งเตรียมไว้ส่วนหน้าของ บ้าน แล้วจึงไหว้เจ้า ซึ่งเตรียมของเซ่นไหว้ไว้เช่นกัน ซึ่งถือว่าทุกบ้านมีเจ้าและเทวดาปกปักษ์รักษาให้อยู่ร่มเย็นเป็นสุข
๓. คู่บ่าวสาวเซ่นผีเพื่อแสดงความเคารพ ต่อบรรพบุรุษฝ่ายหญิงให้มารับทราบและมารับเครื่องเซ่นที่จัดเตรียมไว้
๔. ไหว้ญาติ เป็นการแนะนำให้รู้จักเพื่อสร้างความคุ้นเคย แสดงความเคารพ และเพื่อขอพรจากท่าน ได้แก่ บิดามารดาฝ่ายหญิง ถ้าบิดา มารดาฝ่ายชายมาร่วมงานด้วยก็ไหว้เสียคราวเดียวกัน ญาติพี่น้องฝ่ายหญิง ฝ่ายชายที่มาร่วมพิธี เรียกว่า การผูกมือทำขวัญ ของที่ใช้สำหรับไหว้ญาติ ฝ่ายหญิงเป็นผู้จัดเตรียม มีดอกดาวเรือง ๓ ดอก หมากพลู ๓ คำ ใส่พานแล้วนำไปวางบนหมอนไหว้ เพื่อนสาวจะเป็นผู้จัดสายสิญจน์มาวางบนหมอน สำหรับไหว้แต่ละคน

• สาระ

การเซ่นผีแต่งงานเป็นพิธีกรรมที่จัดขึ้นเพื่อให้คู่บ่าวสาวได้ตระหนักว่า วันนี้เป็นวันดี เป็นวันสำคัญที่คนทั้งสองได้ตัดสินใจใช้ชีวิตร่วมกัน โดยมีญาติพี่น้องทั้งสองฝ่ายเป็นสักขีพยาน ตลอดจนถึงบรรพบุรุษได้รับทราบ เป็นเครื่องเตือนใจว่าให้ทั้งสองคนมีความรัก ความซื่อสัตย์ต่อกัน มีความอดทนช่วยเหลือเกื้อกูลกันไปตลอดชีวิต