สถานที่สำคัญภาคกลาง - หมู่บ้านโปรตุเกส

หมู่บ้านโปรตุเกส

ภาค     ภาคกลาง
จังหวัด  พระนครศรีอยุธยา

• สถานที่ตั้ง

ริมแม่น้ำเจ้าพระยาด้านทิศตะวันตก อำเภอเมือง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ห่างจากเกาะเมืองพระนครศรีอยุธยา ไปทางทิศใต้ประมาณ ๓ กิโลเมตร

• ประวัติความเป็นมา

ชาวโปรตุเกส เป็นชาวตะวันตกชาติแรกที่เข้ามาติดต่อค้าขาย เผยแพร่ศาสนา ช่วยราชการและเจริญสัมพันธไมตรีกับไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา เมื่อพุทธศักราช ๒๐๕๔ ในสมัยการปกครองของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ โดยอัลฟองชู ดี อัลบูแคร์ก (Alfonso de Albuquerque) อุปราชโปรตุเกสประจำภาคอินเดียตะวันออก ได้ส่งฑูตคนแรก คือ ดูอาร์ตี ฟีนานดืช (Duarte Fernandes) เข้ามายังกรุงศรีอยุธยา เพื่อศึกษาชีวิตความเป็นอยู่ ขนบธรรมเนียม ประเพณี รวมทั้งสำรวจด้านการค้ากับกรุงศรีอยุธยาในสมัยสมเด็จพระชัยราชาธิราชมีทหาร อาสาชาวโปรตุเกสเข้ามารับราชการสงครามเป็นกองทหารฝรั่งแม่นปืน

จนสมเด็จพระชัยราชาธิราชโปรดพระราชทานที่ดินให้ชาวโปรตุเกสเป็นที่อยู่อาศัย และสร้างโบสถ์เพื่อประกอบพิธีทางศาสนาขึ้นที่บริเวณหมู่บ้านโปรตุเกสนี้ ในด้านการค้าชาวโปรตุเกสได้ช่วยจัดหาสิ่งที่อยุธยาต้องการ เช่น อาวุธปืน และกระสุนดินดำ เพื่อใช้ในการรบ ชาวโปรตุเกสบางคนรับราชการ มีความดีความชอบจนได้รับแต่งตั้งให้มีบรรดาศักดิ์เป็นขุน เช่น ขุนกะลมาพิจิตร์ เป็นต้น

• ความสำคัญกับชุมชน

หมู่บ้านโปรตุเกสนับเป็นแหล่งโบราณสถานที่ได้ขุดค้นรื้อฟื้นใหม่ในจังหวัด พระนครศรีอยุธยา ด้วยความร่วมมือระหว่างประเทศไทยกับประเทศโปรตุเกส ทำให้เกิดโครงการบูรณะ ขุดแต่ง และปรับปรุงหมู่บ้านโปรตุเกสขึ้น ด้วยความช่วยเหลือด้านทุนสนับสนุนจากมูลนิธิกุลเบงเกียน ตั้งแต่วันที่ ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๗
ปัจจุบันกรมศิลปากรและมูลนิธิกุลเบงเกียนได้บูรณะ ขุดแต่ง ปรับปรุงบริเวณไว้อย่างสวยงาม และได้สร้างอาคารมีหลังคาคลุมบริเวณสุสานที่มีโครงกระดูกวางเรียงรายไว้นับ เป็นสถานที่ที่เหมาะแก่การศึกษา และท่องเที่ยวแห่งหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

• ลักษณะทางสถาปัตยกรรม

เป็นแนวอิฐของสิ่งก่อสร้างมีอยู่ทั่วไปในบริเวณ ได้แก่ เศษเครื่องถ้วยจีน โครงกระดูก โบราณวัตถุอื่น ๆ ที่ขุดค้นพบมีมากมาย เช่น เครื่องหมายกางเขน เหรียญรูปเคารพ เหรียญรูปครอบครัวศักดิ์สิทธิ์ กระเบื้องชนิดต่างๆ เบี้ยจั่น เหรียญกษาปณ์ ก้นขวดแก้ว กล้องยาสูบ ลูกปัด กำไล เป็นต้น

• เส้นทางเข้าสู่หมู่บ้านโปรตุเกส

จากเมืองพระนครศรีอยุธยาไปตามถนนสายอยุธยา-สุพรรณบุรี ประมาณ ๑๐๐ เมตร เลี้ยวซ้ายไปตามถนนเลาะริมแม่น้ำเจ้าพระยาผ่านวัดไชยวัฒนาราม วัดพุทไธสวรรค์ ระยะทางประมาณ ๓ กิโลเมตร ถึงหมู่บ้านโปรตุเกส